BÖLÜMÜMÜZ
1868
yılında Rasathane-i Amire adıyla kurulan kurum, faaliyetlerine imparatorluk
içinde kendisine bağlı meteoroloji istasyonlarından telgraf ile ulaşan gözlem
sonuçlarının değerlendirilmesine dayanan hava tahminleriyle başlamıştır. İlk
merkezi o dönemde Pera tepesi olarak anılan bugünkü Tünel civarında olup, ilk
müdürü 1863 yılında Osmanlı imparatorluğu telgraf şebekesini yenilemek amacıyla
Fransa'dan getirilmiş "Kumbari Efendi" adıyla tanınan Aristidi Coumbary'dir.
Salih Zeki Bey'in müdürlüğünden sonra Rasathane Maçka'daki Topçu Okulu'nun
karşısındaki telgrafhaneye taşınmıştır. Bu binada E.Lecoin tarafından kurulmuş
sismoğraflar mevcuttur. Rasat-hane-i Amire ve tüm kayıtlar 31 Mart 1909
olayında yok edilmiştir. 21 Haziran 1910
tarihin-de, anılan kurumun devamı niteliğinde bir rasathaneyi (Kandilli
Rasathanesi) kurmak üzere "Fatin Hoca" adıyla tanınan Fatin Gökmen
görevlendirilmiştir. Fatin Gökmen yaptığı incelemeler sonucu rasathane
kurulmasına en uygun yer olarak bugün rasathanenin yer aldığı İcadiye tepesini
seçmiştir. Fransız Meteoroloji Birliğinin başkanı Prof. Dr. Angot ile kurulan
işbirliği ile 1 Temmuz 1911 tarihinden itibaren sürekli ve sistematik
meteoroloji gözlemlerine başlanmıştır. 1923 yılına kadar gözlem araçlarının ve
alanlarının zenginleştirilmesi için çalışmalar sürdürülmüştür.
Faaliyetlerini 1982 yılına kadar Milli
Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak yürüten Kandilli Rasathanesi, 28.3.1983 tarih
ve 2809 sayılı kanunla yasalaşan 41 sayılı kanun hükmünde kararnameyle Boğaziçi
Üniversitesi bünyesine bir enstitü statüsüyle dahil edilmiştir. Kandilli
Rasathanesi, Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde, "Kandilli Rasathanesi ve Deprem
Araştırma Enstitüsü" adı ile yeni bir enstitü kimliğini kazanınca, görevlerinde
genişleme, organizasyonunda yenilenme olmuştur. Bu değişim kapsamında
araştırma-uygulama çalışmaları Jeofizik, Jeodezi ve Deprem Mühendisliği Anabilim
dallarındaki yüksek lisans ve doktara eğitimleri ile bütünleşmiştir. Astrofizik
Anabilim dalı B. Ü. Fen Fakültesi Fizik bölümüne bağlanmıştır. Faaliyetlerini
orada sürdürmektedir. Kandilli Rasathanesi'nde anabilim dalları haricinde
Ulusal Deprem İzleme Merkezi, Meteoroloji, Jeomanyetik ve Astronomi gözlemevleri de mevcuttur
ayrıca Astronomi gözlemevine bağlı Güneş Fiziği, Optik Laboratuvarı ve Zaman
Servisi
adı altında birimler vardır.
Astronomi Bölümü
1918 yılında Carl Zeiss firmasına sipariş
edilen ekvatoryal teleskop, İstanbul'a 1925 yılında gelmiştir. Teleskobun konulması
için uygun koşulları taşıyacak binanın hizmete açılması 1935 yılında
gerçekleşmiştir. Bölümün ilk önemli aktivitesi, 1936 yılındaki Tam Güneş
tutulması gözlemidir. 1945 yılından sonra rasathaneye gelen araştırmacılar,
gözlem yapılacak araçlarla ilgilenmeye başlamışlardır. 1947 yılında
teleskobun
hizmete sokulması ve en yararlı şekilde kullanılması için çalışma konusu olarak
Güneş seçilmiştir. Aynı yılın 2. yarısından itibaren günlük Fotosfer
gözlemlerinin yapılmasına başlanmış ve 1965 yılından itibaren de günlük gözlem
kayıtları analiz edilip, değerlendirilerek, -geçmiş yıllarda bazı kesintilerle-
düzenli olarak her ay uluslararası veri merkezleri ile paylaşılmaya
başlanmıştır. 1947 yılından beri hava koşulları da izin verdiği müddetçe
bayram tatilleri ve haftasonları da dahil olmak üzere haftanın 7 günü Fotosfer gözlem, kayıt ve değerlendirmelerine devam
edilmektedir. Elde edilen ve analiz edilen veriler her an sonu elektronik
ortamda uluslararası veri merkezleri ile paylaşılmakta ve NOAA veri merkezi
bültenlerinde yayınlanmaktadır.