2017 YILINA AİT TUTULMALAR

 

11 Şubat Gölgeli Ay Tutulması ** 26 Şubat Halkalı Güneş Tutulması

 7 Ağustos Parçalı Ay Tutulması** 21/22 Ağustos Tam Güneş Tutulması

 

TAM TUTULMA

PARÇALI TUTULMA

http://www.astrosurf.com/cidadao/animations.htm

HALKALI TUTULMA

 

 

Tutulmalar çok eskiden beri bilinen gök olaylarıdır. Yer, Ay ile birlikte Güneş çevresinde  yörüngesel hareketlerini yaparken Güneş'e dönük yüzleri aydınlık, öbür yüzleri karanlıktır ve karanlık tarafta uzayda birer gölge konisi oluştururlar. Bunlardan birinin gölge konisinin diğeri üzerine düşmesi için bu üç cismin yaklaşık aynı doğrultuya gelmiş olmaları gerekir. Bu da ancak Ay'ın yeniay ve dolunay evrelerinde mümkün olur.

 

 

http://astronomyonline.org/SolarSystem/LunarEclipse.asp

 

Eğer Ay'ın yörünge düzlemi, tam olarak Yer'in yörünge düzlemi ile çakışık olsaydı; her yeniay evresinde Güneş tutulması, her dolunay evresinde de Ay tutulması meydana gelirdi. Fakat her iki yörünge düzlemi arasında 5° lik bir açı vardır ve tutulmalar ancak özel bazı koşulların sağlanması sonucu meydana gelir. Bu özel koşullar bugün çok iyi bilinmektedir  ve gelecekte olacak tutulmalar önceden çok duyarlı şekilde hesap edilmektedir. Ay'ın  gölgeden geçiş biçimine göre  yarıgölgeli,  parçalı veya tam Ay tutulması meydana gelir.

 

http://csep10.phys.utk.edu/astr161/lect/time/eclipses.html

 

Tam tutulma, parçalı tutulma ve halkalı tutulma olmak üzere, üç tür Güneş tutulması vardır. Ay'ın gölge konisinin tepesi Ay'dan yaklaşık 375000 km uzakta bulunur. Ay'ın Yer yüzeyine uzaklığı 350000 km ile 400000 km arasında değişir. Ay, Yer'e en yakın olduğu zaman gölge konisinin tepesi Yer'in içinde kalır. Koninin Yer Küre ile arakesiti, bozulmuş bir elips şeklindedir.Genişliği en fazla 270 km olabilir. Bu, gölge konisi ile Yer kürenin arakesit çapıdır. Bu gölgenin Yer üzerindeki ilerleme hızı 30 km/dak. dır. Buna göre, Yer üzerinde belli bir yerde tutulma süresi en fazla 270:30=9 dakika olur. Halkalı tutulma ise en fazla 11 dakika sürer.

Yer üzerinde tam gölge konisinin içinde kalan yerlerdeki gözlemciler için Ay diski, Güneşi tam olarak örter ve bir  Tam Güneş tutulması olur. Yarı gölge konisi içinde kalan bölgelerde, Parçalı Güneş tutulması izlenir. Ay, Yer'den çok uzak olduğu zaman tutulma konumu gerçekleşirse, koninin ancak uzantısı Yer'e ulaşabilir. Bu uzantı koni içinde kalan yerlerden, Güneş'in kenarı halka şeklinde görülür. Buna, halkalı Güneş tutulması denir. Kimi zaman halkalı başlayan bir tutulma daha sonra gölge konisinin tepesinin Yer'e değmesi ile tam Güneş tutulmasına ve onun ötesinde tekrar halkalı Güneş tutulmasına dönüşür.

Bu tip tutulmaya Hibrit GÜneş Tutulması denir.

http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/solar/solecl.html

 

Tutulmaların Tekrarı: Bir tutulmanın ortalama 6585 gün (18 yıl,11.3 gün) sonra aynı şekilde tekrar meydana geleceği Babilliler tarafından hesap edilmiştir. Bu süreye bir Saros Dönemi denir. Geçmişte meydana gelen bir tutulmanın aynen tekrarı için bu gök cisimlerinin yeniden aynı konum şartlarınn sağlanması gerekir. Genel olarak tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın yeniay veya dolunay evresinin zamanı ile düğümlerden geçme zamanı birbirine yeteri kadar yakın olmalıdır. Ay, bir ejder ayı(=27.2122gün ) sonra aynı düğüm noktasında, bir kavuşum ayı (=29.5306 gün) sonra da aynı evrede olur.

Örneğin Ay tutulması dolunay evresinde ve düğümler çizgisinde olur. Ay'ın tekrar dolunay evresinde görülebilmesi için, kavuşum ayı'nın bir tam katı kadar zamanın , Ay'ın tekrar düğümler çizgisinde bulunması için de ejder ayı süresinin bir tam katı kadar zamanın geçmesi gerekir. Ayrıca Yer ile Ay arasındaki uzaklığın gözönüne aldığımız tutulmadaki uzaklık kadar olması gerekir. Bunun için de Ayrıksıl Ay(=27.5545 gün)  süresinin herhangi bir tam katı kadar sürenin geçmesi lazımdır. Bütün bu hesaplamalar sonucunda bir tutulmanın aynen tekrarı için gereken süre ortalama 6585.34 gün'dür. Bu ise yaklaşık 223 kavuşum ayı, 242 ejder ayı ve 239 ayrıksıl ay eder.

Güneş tutulması içinde Ay yeniay evresinde olmak kaydıyla yukarıdaki açıklamalar geçerlidir.

Kaynak: Astronomi ve Uzay Bilimleri ders kitabı Tekışık Yayınları:420 1996

sayfa başı

 

11 Şubat  2017

Gölgeli Ay Tutulması

Hava açık olduğu takdirde  ülkemizden izlenebilecektir

TUTULMANIN EVRESİ

SAATİ

(Türkiye  Bölge Saati)

Asya'nın doğusunda tutulma devam ederken Ay batacak. Tutulmanın tamamı; Avrupa, Afrika, batı Asya, Grönland, Amerika Kıtası'nın doğusunda izlenecek. Amerika Kıtası'nın batısı ve Büyük Okyanus açıklarında Ay tutulmuş olarak doğacak.Tutulmanın şekilli açıklaması  ve haritası için tıklayınız.

Tutulma başlangıcı   01:32
Tutulmanın ortası 03:44
Tutulmanın bitişi  05:55

 

 

26 Şubat 2017

Halkalı Güneş Tutulması (Tutulan kısmın oranı %99)

Ülkemizden izlenemeyecektir

TUTULMANIN EVRESİ

SAATİ

(Türkiye  Bölge Saati)

Parçalı tutulma bölgesi: Büyük Okyanus'un güney-batı kısmı, Güney Amerika'nın orta-güney kısmı, Antartika'nın büyük bir bölümü, Güney ve orta Afrika.

Bu parçalı tutulma bölgesinin içinde kalan Büyük Okyanusta Şilinin güney batı açıklarından başlayan, Şili ve Arjantinin güneyi, Atlas okyanusunun güneyi, Namibya ve Zambiya'dan geçen hatta ise, halkalı tutulma olarak izlenecektir.

Tutulma haritası ve animasyonu için tıklayınız

Tutulma başlangıcı  15:11
Halkalı tutulmanın başlangıcı 16:15
Halkalı tutulmanın ortası 17:39
Halkalı tutulmanın sonu 19:31
Tutulmanın bitişi  20:36

sayfa başı

 

 

7 Ağustos 2017

Parçalı Ay Tutulması (Tutulan kısmın oranı %25)

Hava açık olduğu takdirde  ülkemizden izlenebilecektir

TUTULMANIN EVRESİ

SAATİ

(Türkiye  Bölge Saati)

Büyük Okyanustan itibaren Asyanın kuzey doğusu ve Avustralyanın doğusunda tutulma devam ederken Ay batacak.Tutulmanın tamamı; Avustralya’nın büyük kısmı, Çin, Orta Asya, Hint yarımadası ve İran da izlenecek. Ülkemizden itibaren Atlas okyanusu ve Güney Amerika’nın en batısında Ay tutulmuş doğacak. Tutulmanın şekilli açıklaması ve haritası için tıklayınız

Tutulma başlangıcı  18:48
Parçalı tutulmanın başlangıcı 20:22
Parçalı tutulmanın ortası 21:20
Parçalı tutulmanın sonu 22:18
Tutulmanın bitişi   23:53

 

21/22 Ağustos 2017

Tam Güneş Tutulması (Tutulan kısmın oranı %103)

Ülkemizden izlenemeyecektir

TUTULMANIN EVRESİ

SAATİ

(Türkiye  Bölge Saati)

Parçalı tutulma bölgesi: Büyük Okyanus Kuzey – Orta Amerika Açıklarından   itibaren  Kuzey Amerika ve Güney Amerika’nın kuzeyi Atlas Okyanusu’nun orta ve kuzey kısmı  ve kuzey buz denizi.

Parçalı tutulma bölgesinin içinde kalan Büyük okyanus A.B.D. Açıklarından itibaren   A.B.D. ve Atlas Okyanusunda Gine açıklarına kadar devam eden hat boyunca tam tutulma olarak izlenecektir.

Tutulma haritası ve animasyonu için tıklayınız

Tutulma başlangıcı  18:47
Tam tutulmanın başlangıcı 19:49
Tam tutulmanın ortası 21:13
Tam tutulmanın sonu 23:02
Tutulmanın bitişi   24:04

sayfa başı